Memurlar ve emekliler ocak ve temmuz aylarında olmak üzere yılda iki kez maaşlarına zam alıyor. Bu artışlar SSK ve BAĞ-KUR emeklileri için altı aylık enflasyona göre yapılırken memurlar ve memur emeklileri ise toplu sözleşme zammına ilaveten enflasyon farkı alıyor. Bu fark da yine altı aylık enflasyona göre hesaplanıyor. Son dönemde bütün bu artışların üzerine "refah payı" da eklenmiş ayrıca en düşük emekli aylığı da ara zamlarla arttırılmıştı.
2025'İN İLK ALTI AYINDA YÜZDE 6 ZAM
Sabah'tan Önder Yılmaz'ın haberine göre; 7. Dönem Toplu Sözleşme'sine göre; memur maaşları ile memur emeklisinin aylıklarına 2024'ün ilk altı ayında yüzde 15, ikinci altı ayında yüzde 10 zam yapılırken, 2025'in ilk altı ayında ise yüzde 6 ve ikinci altı ayında yüzde 5 zam gerçekleştirilecek. Enflasyon zam oranlarından yüksek kalırsa memur ve memur emeklileri enflasyon farkını da zam olarak maaşlarında görecek.
DÖRT AYLIK ENFLASYON FARKI
Türkiye İstatistik Kurumu(TÜİK) Ekim ayında aylık enflasyonun yüzde 2,88 olduğunu açıkladı. Yıllık enflasyon ise yüzde 48,58 olarak duyuruldu. Bir kez daha milyonlarca emekli ve çalışanın gözü, Ocak 2025'te alacağı zamma çevrildi. Ekim ayı enflasyon verilerinin belli olmasıyla birlikte, memur ve emekli zammında belirleyici olan 4 aylık enflasyon farkı da şekillenmiş oldu. Buna göre; Aylık enflasyon temmuz ayı için yüzde 3,32, ağustos ayı için 2,47, Eylül ayı için 2,97 ve ekim ayı için de yüzde 2,88 olarak açıklandı.
Memurların maaşlarına yansıyacak olan enflasyon farkı ise yüzde 1,87 olarak netleşti. Bu enflasyon farkı zam dönemlerindeki Tüketici Fiyat Endeksi'nin (TÜFE) 6 aylık değişim oranına göre hesaplanıyor. Bu hesaplamalar doğrultusunda yüzde 1.87 enflasyon farkına 7. Dönem Toplu Sözleşmesi'ndeki yüzde 6 ilave edilince toplam yüzde 7.99 kümülatif zam meydana gelecek. Yapılacak bu zam Ocak 2025'teki maaşlara yansıyacağı için her ay açıklanan aylık enflasyon oranında birikimli olarak hesaplanacak. Önümüzdeki Kasım ve Aralık ayı enflasyon oranlarının da açıklanmasıyla birlikte emekli ve çalışanların cebine girecek net zam netleşmiş olacak.
Yani zam miktarı daha da yukarıya çıkacak. Kasım ayında yüzde 2,5 ve Aralık ayında da yine yüzde 2,5 enflasyon oranının gerçekleşmesi halinde, bu yılın ikinci yarısında enflasyon tahmini yüzde 16.55 olacak. Bu durumda memur ve memur emeklileri yılbaşında en fazla 7,03 oranında enflasyon farkına hak kazanacak. Ayrıca memurların, 7. Dönem toplu sözleşmesinden doğan yüzde 6'lık zam hakları bulunuyor. Bu rakamında eklenmesiyle memurların maaşları yüzde 13.46 civarında artış gösterecek.
EN DÜŞÜK MEMUR MAAŞI 45 BİN TL'YE DAYANACAK
İlk dört ayda oluşan yüzde 7.99 oranı üzerinden yapılan hesaplamaya göre, en düşük memur maaşı 39 bin 205 lira seviyesinde bulunurken, bu maaş şu ana kadar oluşan oranla 42 bin 338 liraya ulaşacak. En düşük memur emeklisi aylığı da 17 bin 588 liradan yüzde 7.99 artışla 18 bin 993 liraya yükselecek. Ancak Kasım(yüzde 2,5) ve Aralık(yüzde 2,5) ayı enflasyon oranlarının eklenmesiyle birlikte yılbaşında en düşük memur maaşının 44 bin 481 TL'ye en düşük memur emeklisi aylığının da 19 bin 955 TL'ye çıkması bekleniyor.
MB'NİN REVİZESİ HESAPLARI DEĞİŞTİRDİ
Emekli zammına ilişkin OVP, MB ve piyasa anketleri üzerinden birçok olasılık masaya yatırılıp, ince hesaplar yapılıyor. Orta Vadeli Program'da 2024 yılı enflasyonu yüzde 41,5 olarak öngörülmüştü. Ancak enflasyonun tahminin daha yukarı taşınacağı Merkez Bankası'nın son açıklamasıyla ortaya çıktı. Merkez Bankası yılın son enflasyon raporunda enflasyon tahminini revize etti. MB, 2024 yılsonu enflasyonunu yüzde 44 olarak öngördü. Tahmin aralıklarını alt sınırı yüzde 42, üst sınırı ise yüzde 46 olarak ifade etti. Böylece emekli ve memur maaş zammı için en yeni tablo ortaya çıktı.
TÜİK'in açıkladığı Ekim ayı enflasyonu sonrasında 4 aylık enflasyon yüzde 12,06 oldu. SSK, Bağ-Kur emekli zammı da aynı oranda artışı garantiledi. 2024'ün ikinci yarısına yönelik enflasyon tahmini MB'nin açıkladığı gibi yüzde 44 olarak gerçekleşirse, bu dönemdeki enflasyon oranı yüzde 15,45 olacak. Bu durumda, SSK ve BAĞ-KUR emeklilerinin Ocak ayında alacakları enflasyon zammı da yüzde 15,45 seviyesinde belirlenecek.
Alt sınır olan yüzde 42'lik tahminin gerçekleşmesi halinde, ikinci yarı TÜFE oranı yüzde 13,84 olacak ve emeklilere uygulanacak zam oranı da bu seviyeye inecek. Üst sınır olan yüzde 46'nın gerçekleşmesi durumunda ise emeklilerin alacakları zam oranı yüzde 17,05'e çıkacak. Emekliler, haziranda altı aylık enflasyon oranı olan yüzde 24,73 zam almıştı.
MEMURLARIN 6 AYLIK ENFLASYON FARKI
Memurların maaşlarına yansıyacak zam oranları, enflasyon farkı ve toplu sözleşme zammı ile belirlenmiş durumda. Memurlar, yüzde 4,95'lik enflasyon farkına ek olarak, yüzde 6 oranında toplu sözleşme zammı alacaklar. Bu iki oranın birleşmesiyle birlikte memurların maaşlarına uygulanacak toplam zam oranı yüzde 11,25 olarak hesaplanıyor.
KÖK MAAŞ ARTACAK MI?
6 aylık enflasyon kaynaklanan zam oranı kök maaşa da uygulanıyor. 10 bin TL olan en düşük emekli maaşı temmuz ayı itibarıyla 12 bin 500 liraya olarak belirlenmişti. O dönem enflasyon zammına rağmen bu rakamın altında kalan aylıklar, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın kararıyla 12 bin 500 liraya çıkarılmıştı. Güncel rakamlara göre 3 milyon 703 bin 180 kişi en düşük emekli maaşı alıyor. Ancak en düşük emekli maaşının artması için Meclis'te kanun düzenlemesi gerekiyor.
Ekonomi yönetimince belirlenen rakam, yasa teklifi olarak TBMM'ye sunuluyor. Yani enflasyondan doğan zam oranı en düşük emekli aylığını etkilemiyor. Ancak, yeni yılda 12 bin 500 TL olan en düşük maaşın yine Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatıyla 14 bin TL ve üzerinde bir rakama ulaşabileceği dile getiriliyor.
ASGARİ ÜCRET HEYECANI
Asgari ücretle çalışanlarının sayısı konusunda net bir veri bulunmuyor. Ancak bazı araştırma verilerine göre 7,5 - 8 milyon civarında olduğu tahmini yapılıyor. 2025'te asgari ücretin ne kadar olacağını da milyonlarca çalışan merakla bekliyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı, 15 Kasım'da merkezi yönetim bütçe uygulama sonuçlarını kamuoyuna duyuracak.
Milyonlarca işçiyi yakından ilgilendiren asgari ücrete yönelik açıklamaların da bu tarihte sonra takvim netleşmesiyle başlaması ön görülüyor. Brüt 20 bin 3 TL, net 17 bin 2 TL olarak uygulanan asgari ücrete temmuzda ara zam yapılmazken, "önümüzde yıl geçerli olacak asgari ücret zammı 2025 ne kadar olacak?" sorusu da yılbaşı öncesi netlik kazanacak. İşçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden oluşan 15 kişilik Asgari Ücret Tespit Komisyonu, görüşmelerine aralık ayında başlayacak.
ASGARİ ÜCRETE ZAM YÜZDE 25 Mİ OLACAK?
Asgari ücrete yapılacak zam konusunda SGK'nın prim gelirleri ipucu veriyor. Çünkü SGK'nın prim gelirleri doğrudan asgari ücrete göre belirleniyor. SGK'nın 2025 yılı bütçesinde prim gelirlerinde yüzde 28,4 oranında artış öngörülüyor. Yani 2024 yılı sonunda 2,7 trilyon TL olarak tahmin edilen prim gelirlerinin 2025 yılında 3.5 trilyona çıkacağı hesaplanıyor. SGK bütçesindeki rakamlar incelendiğinde -istihdam artışı da göz önünde bulundurulursa- asgari ücret zammının yüzde 25 civarında öngörüldüğü ortaya çıkıyor.
SGK bütçesindeki işaret fişeğine rağmen asgari ücret zammının daha fazla olması bekleniyor. OVP'de 2024 yılı için yüzde 41,5 enflasyon öngörülüyordu. Bu öngörü doğrultusunda, asgari ücrete enflasyon oranında bir artış yapılırsa, çalışanların maaşı 7 bin 56 lira artış gösterecek. Net asgari ücret 24 bin 58 liraya çıkacak.
Ancak Merkez Bankası'nın yüzde 44'lük yılsonu enflasyon hedefi asgari ücrette de yukarı yönlü artışı gündeme getirdi. MB'nin son açıkladığı rakam dikkate alınarak asgari ücrete enflasyon oranında artış yapılırsa, çalışanların maaşı 7 bin 480 TL artışla 24 bin 482 TL'ye yükselmiş olacak.
SON SÖZ ERDOĞAN'IN
Zamda Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in tutumu belirleyici olacak. Asgari ücrete geçmişte olduğu refah payı olup olmayacağı da merakla beklenirken, bu konuda son sözü Cumhurbaşkanı Erdoğan söyleyecek.
İŞTE MESLEKLERE GÖRE MEMUR VE MEMUR EMEKLİSİ MAAŞLARI
Merkez Bankası'nın yüzde 44 enflasyon tahmini ve bu doğrultuda memur maaşlarına yüzde 11.25 altı aylık enflasyon oranı üzerinden yapılan zamlar ve aile yardımının da dahil edilmesiyle ortaya çıkan tablo şöyle:
MEMUR MAAŞLARI
Şube müdürü(Üni. mez.) 1/4: Mevcut maaş 59.467/ Zamlı 66.157
Memur(Üni. mez.) 9/1: Mevcut maaş: 40.817/ Zamlı 45.408
Uzman öğretmen 1/4: Mevcut maaş: 52.568/ Zamlı: 58.481
Öğretmen 1/4: Mevcut maaş 47.433/ Zamlı 52.769
Başkomiser 3/1: Mevcut maaş 58.338/ Zamlı 64.901
Polis memuru 8/1: Mevcut maaş 52.816/ Zamlı 58.757
Uzman doktor 1/4: Mevcut maaş 97.836/ Zamlı 108.842
Hemşire(Üni. mez.) 5/1: Mevcut maaş 47.909/Zamlı 53.298
Mühendis 1/4: Mevcut maaş 60.663/ Zamlı 67.487
Teknisyen(Lise mez.) 11/1: Mevcut maaş 42.313/ Zamlı 47.073
Profesör 1/4: Mevcut maaş 86.378/ Zamlı 96.095
Araştırma görevlisi 7/1: Mevcut maaş 57.243/ Zamlı 63.687
Vaiz 1/4: Mevcut maaş 49.582/ Zamlı 55.159
Avukat 1/4: Mevcut maaş 57.028/ Zamlı 63.443
MEMUR EMEKLİLERİ ZAMLI MAAŞLARI
Müsteşar (1/1): Mevcut maaş 63.947/ Zamlı 71.141
Genel müdür (1/1): Mevcut maaş 56.597/ Zamlı: 62.964
Şube müdürü(Lisans - 1/4): Mevcut maaş 26.372/ Zamlı 29.339
Memur(Lisans - 1/4): Mevcut maaş 21.479/ Zamlı: 23.896
Öğretmen (1/4): Mevcut maaş 26.372/ Zamlı 29.339
Kaymakam 1. sınıf (1/4): Mevcut maaş: 37.165/ Zamlı 41.346
Başkomiser(1/4): Mevcut maaş: 27.046/ Zamlı 30,089
Polis memuru(1/4): Mevcut maaş 26.594/ Zamlı 29.586
Hemşire(Lisans-1/4): Mevcut maaş 26.372/ Zamlı 29.339
Mühendis(1/4): Mevcut maaş 26.372/ Zamlı 29.339
Teknisyen(Lise-1/4): Mevcut maaş 18.933,32/ Zamlı 21.063
Pratisyen hekim(1/4): Mevcut maaş 46.131/ Zamlı 51.321
Profesör(1/4): Mevcut maaş 50.482/ Zamlı 56.162
İmam-hatip: Mevcut maaş 26.372/ Zamlı 29.339
Avukat (1/4): Mevcut maaş 26.372/ Zamlı 29.339
DOLAR BAZINDA ASGARİ ÜCRET
2010'dan bu yana asgari ücretin dolar bazında seyri şöyle:
2010: 364 dolar
2011: 377 dolar
2012: 391 dolar
2013: 407 dolar
2014: 387 dolar
2015: 349 dolar
2016: 430 dolar
2017: 385 dolar
2018: 333 dolar
2019: 356 dolar
2020: 332 dolar
2021: 318 dolar
2022: 293 dolar
2023: 423 dolar
2024: 486 dolar